Wet Arbeidsmarkt in Balans: De Ketenregeling

Inleiding
In november 2018 heb ik middels de nieuwsbrief ‘Wetsvoorstel Arbeidsmarkt in Balans’ een toelichting gegeven op de mogelijke wijzigingen van het arbeidsrecht. Inmiddels is de Wet Arbeidsmarkt in Balans (‘WAB’) aangenomen door de Eerste Kamer en zal (een groot gedeelte) in werking treden per 1 januari 2020. Een van de onderdelen die wijzigt is de keten van arbeidscontracten alvorens sprake is van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, de ketenregeling. Onderstaand zal ik uitleggen welke gevolgen de wijziging van de ketenregeling per 1 januari 2020 heefHuidigeketenregeling

Onder de huidige wetgeving, de Wet Werk en Zekerheid (WWZ), is de ketenregeling als volgt. Een keten van tijdelijke arbeidsovereenkomst gaat van rechtswege over in een vast contract indien sprake is van meer dan 3 opvolgende tijdelijke arbeidsovereenkomsten of indien de termijn van 2 jaar wordt overschreden. De ketenregeling wordt onderbroken indien sprake is van een tussenpoos van (minimaal) 6 maanden, daarna begint de keten van (tijdelijke) arbeidsovereenkomsten opnieuw te tellen.
Deze ketenregeling wordt in de praktijk ook wel aangeduid als ‘3x2x6’, 3 tijdelijke arbeidsovereenkomsten gedurende een maximale termijn van 2 jaar en een onderbreking bij een tussenpoos van 6 maanden. Let op dat bij cao in beperkte mate kan worden afgeweken van de ketenregeling.

Ketenregeling per 1 januari 2020
Door de invoering van de WAB komt de ketenregeling met ingang van 1 januari 2020 als volgt uit te zien. Een keten van tijdelijke arbeidsovereenkomst gaat van rechtswege over in een vast contract indien sprake is van meer dan 3 opvolgende tijdelijke arbeidsovereenkomsten of indien de termijn van 3 jaar wordt overschreden. Ook de nieuwe ketenregeling wordt onderbroken indien sprake is van een tussenpoos van (minimaal) 6 maanden, daarna begint de keten van (tijdelijke) arbeidsovereenkomsten opnieuw te tellen.
Deze ketenregeling wordt in de praktijk ook wel aangeduid als ‘3x3x6’, 3 tijdelijke arbeidsovereenkomsten gedurende een maximale termijn van 3 jaar en een onderbreking bij een tussenpoos van 6 maanden (zoals het ook voor de invoering van de WWZ was). Let op dat bij cao in beperkte mate kan worden afgeweken van de ketenregeling.

Geen overgangsrecht
De WAB voorziet niet in overgangsrecht m.b.t. de nieuwe ketenregeling. Dit betekent dat de nieuwe ketenregeling onmiddellijke werking heeft per 1 januari 2020. Deze onmiddellijke werking van de ketenbepaling houdt in dat bij een arbeidsovereenkomst, die eindigt op of na 1 januari 2020 een ketenbepaling van drie jaar van toepassing is. Ook indien de arbeidsovereenkomst is aangegaan vóór 1 januari 2020. Dit is uiteraard anders indien onder het huidige recht bij cao in het voordeel van de werknemer is afgeweken van de ketenbepaling. In dat geval zijn de cao-bepalingen die ten voordele van de werknemer zijn overeengekomen leidend.
Ter verduidelijking van de nieuwe ketenregeling per 1 januari 2020 heeft de wetgever in de ‘memorie van toelichting’ op de WAB een drietal voorbeelden gegeven. Deze zal ik onderstaand invoegen om de nieuwe ketenregeling concreter en toepasbaarder te maken. Let op dat bij deze voorbeelden is uitgegaan van de nieuwe hoofdregel (3x3x6) en daarbij geen rekening is gehouden met eventuele afwijkingsmogelijkheden (zoals in een cao).

Voorbeeld 1: De eerste arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (van 6 maanden) is aangegaan van 1 april 2018 tot 1 oktober 2018. Hierop volgt een tweede arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (voor een periode van 12 maanden) van 1 oktober 2018 tot 1 oktober 2019 en een derde arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (van 12 maanden) van 1 oktober 2019 tot 1 oktober 2020. In dit geval ontstaat, als gevolg van de inwerkingtreding van de voorgestelde wijziging, nog geen arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.

Voorbeeld 2: Er is een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (van 1 jaar) aangegaan van 1 oktober 2018 tot 1 oktober 2019. Er is een tweede arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (van 1,5 jaar) aangegaan van 1 oktober 2019 tot 1 april 2021. Na inwerkingtreding van dit wetsvoorstel blijft de tweede arbeidsovereenkomst een overeenkomst voor bepaalde tijd en gaat deze niet over in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Immers, de duur van de opvolgende contracten overschrijft weliswaar een periode van twee jaar, maar het moment waarop de periode van 2 jaar wordt gepasseerd ligt ná de inwerkingtreding van de wijziging.

Voorbeeld 3: Er is een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (van 12 maanden) aangegaan van 1 oktober 2017 tot 1 oktober 2018. Hierop volgt een tweede arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (voor een periode van 14 maanden) van 1 oktober 2018 tot 1 december 2019. In dit geval ontstaat op grond van de huidige ketenregeling een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd met ingang van 1 oktober 2019 (er wordt dan immers een periode van twee jaar overschreden). Inwerkingtreding van de voorgestelde wijziging met ingang van 1 januari 2020 wijzigt dit niet.

Concluderend
Zoals uit bovenstaande blijkt wordt de ketenregeling per 1 januari 2020 gewijzigd naar de mogelijkheid om 3 tijdelijke arbeidsovereenkomsten in 3 jaar tijd overeen te komen. De keten wordt daarbij onderbroken indien sprake is van een tussenpoos van (minimaal) 6 maanden. Let op dat in een cao afwijkende bepalingen kunnen staan met betrekking tot de ketenregeling en dat de ketenregeling per 1 januari 2020 onmiddellijke werking zal hebben (geen overgangsrecht).

Heeft u naar aanleiding van dit artikel een vraag over het arbeidsrecht of een andere juridische vraag? Neem dan contact op met uw vaste aanspreekjurist bij Keizersgracht Juristen want daar zijn wij immers voor.

K. Peusch

Bronnen:

Wet Arbeidsmarkt in Balans inclusief memorie van toelichting.