Een van mijn werknemers overtreedt het rookverbod. In mijn bedrijf wordt gewerkt met zeer brandbare stoffen. Levert het overtreden van het rookverbod in dit geval een dringende reden op voor een ontslag op staande voet of moet ik als werkgever een andere weg bewandelen om het dienstverband met deze werknemer te beëindigen?
Het antwoord op deze vraag is, zoals vaker geldt bij vragen over het wel of niet verlenen van ontslag op staande voet, afhankelijk van alle omstandigheden van het geval. De kantonrechter in de hierna volgende zaak was van mening dat de werkgever in deze casus de werknemer terecht ontslag op staande voet had gegeven.
De casus is als volgt: de werknemer, 39 jaar oud is sinds 2001 in dienst van een bedrijf waar met chemicaliën / brandbare stoffen wordt gewerkt. Sinds november 2008 wordt binnen deze onderneming het volgende beleid gevoerd: op het bedrijfsterrein, ongeveer 16 hectare groot, geldt een rookverbod achter de zogenaamde gele lijn. Er is daarnaast wel een rookplek voor de gehele locatie. Roken is aldaar eenmalig toegestaan, voor medewerkers in de dagdienst tussen 12.00 uur en 13.00 uur, voor medewerkers in de ochtenddienst tussen 10.30 uur en 11.30 uur, voor medewerkers in de middagdienst tussen 18.30 uur en 19.30 uur en voor de medewerkers in de nachtdienst tussen 02.30 uur en 03.30 uur.
De betreffende werknemer heeft het rookbeleid overtreden door tijdens de nachtdienst om 6.30 uur achter de gele lijn te roken, op ongeveer 20 meter afstand van het afvalplein. De werknemer is eerst telefonisch op staande voet ontslagen hetgeen daaropvolgend meteen schriftelijk is bevestigd. Werknemer heeft hiertegen direct schriftelijk bezwaar gemaakt.
In rechte vordert de werknemer betaling van loon en wedertewerkstelling op straffe van een dwangsom. Hij stelt zich op het standpunt dat er van een dringende reden welke ontslag op staande voet kan rechtvaardigen, geen sprake is. Hij erkent achter de gele lijn te hebben gerookt, doch dat er een andere, minder zware sanctie opgelegd had moeten worden, mede gezien de zeer vergaande gevolgen, de duur van het dienstverband zijnde 9 jaar en zijn goed functioneren. Het roken achter de gele lijn levert volgens hem geen direct gevaar op. Bovendien was er slechts sprake van een eerste overtreding.
Werkgeefster stelt als verweer dat de overtreding van de werknemer valt onder de zware overtredingen in de sanctieregeling met als sanctie mogelijk ontslag op staande voet. Over het rookbeleid is goed nagedacht door meerdere verantwoordelijke mensen. Aan alle werknemers is daarnaast aandacht gevraagd voor het rookbeleid en gewezen op de mogelijkheden om via een traject te stoppen met roken. Tevens heeft werkgeefster alle werknemers per e-mail in de maand januari 2009 gewaarschuwd dat bij roken achter de gele lijn ontslag op staande voet zal volgen. Werknemer is betrapt bij het roken achter de gele lijn, in de buurt van het afvalplein waar chemicaliën worden opgeslagen.
De kantonrechter in kort geding oordeelt als volgt. Het is niet ter beoordeling van de werknemer zelf of de plek waar hij rookt direct of indirect gevaar oplevert. Het betreft hier een chemisch productiebedrijf, waar met brandbare stoffen wordt gewerkt. In verband daarmee wordt geproduceerd in overeenstemming met milieuvergunningen van provincie en brandweer.
Op de naleving van de vergunningen wordt jaarlijks gecontroleerd. De gevolgen van een mogelijke brand of ontploffing zijn niet te overzien. Uit het oogpunt van met name veiligheid en betrouwbaarheid heeft werkgeefster dan ook letterlijk een lijn getrokken. De kantonrechter oordeelt dat het beschermende karakter van dat veiligheidsvoorschrift met zich meebrengt dat bij een eerste overtreding daarvan de desbetreffende sanctieregeling in werking treedt: zou eerst gewaarschuwd moeten worden, dan doet dat afbreuk aan de bescherming die het veiligheidsvoorschrift biedt. Ook in de van toepassing zijnde CAO is geregeld dat de werknemer mede verantwoordelijk is voor de orde en veiligheid in het bedrijf en dat hij verplicht is tot naleving van de voorschriften. Bij overtreding daarvan is werkgeefster bevoegd tot het nemen van de door haar vastgelegde disciplinaire maatregelen.
De werkgeefster in casu heeft een en ander uitgewerkt in een sanctieregeling, waarbij wat betreft het rookverbod uitdrukkelijk is opgemerkt dat ontslag op staande voet bij overtreding zou volgen. Dit is ook naar de werknemers toe altijd duidelijk gecommuniceerd. Op grond van het voorgaande concludeert de kantonrechter dat werknemer zich niet meer kan verschuilen achter zijn persoonlijke belangen en omstandigheden hoe schrijnend die ook zijn. Werknemer had mede gezien zijn lange dienstverband de ernst van de risico’s ter bescherming, waartegen het rookverbod is gegeven, moeten onderkennen en zich daarnaar moeten gedragen. De overtreding van het rookverbod was, gezien genoemde gevaren en de reputatie van werkgeefster, een zware overtreding waarop zonder waarschuwing vooraf, gezien de zwaarwichtige belangen terecht een ontslag op staande voet kon volgen. De vordering wordt afgewezen.
Uit bovenstaande mag men concluderen dat een werkgever onder omstandigheden bij overtreding van een rookverbod ontslag op staande voet kan en mag geven. Echter zoals altijd geldt ook hier weer dat een en ander afhankelijk is van alle omstandigheden van het geval.
Vast staat wel dat een duidelijk, voor de werknemers kenbaar beleid zoals dit geldt binnen het bedrijf, onmisbaar is.
Keizersgracht Juristen kan u hierbij uiteraard van dienst zijn en u kunt te allen tijde contact met ons opnemen.
mr. Sabrina Geurts
Bel naar: