Inleiding
Afgelopen 7 en 17 februari heb ik een lezing verzorgd over het concurrentie- en relatiebeding. Met deze nieuwsbrief zal ik een deel van de behandelde onderwerpen (nogmaals) kort aanstippen zodat ook de leden die niet hebben kunnen deelnemen van informatie zijn voorzien. Belangrijk is vooral dat u als werkgever met onderstaande informatie situaties signaleert/herkent en weet dat u contact met ons kunt opnemen indien u ergens over twijfelt.
Concurrentiebeding
De definitie van een concurrentiebeding is wettelijk beschreven in artikel 7:653 BW:
Een beding tussen de werkgever en de werknemer waarbij deze laatste wordt beperkt in zijn bevoegdheid om na het einde van de overeenkomst op zekere wijze werkzaam te zijn.
Uit de (recente) rechtspraak volgt dat het concurrentiebeding bedoeld is ter bescherming van bedrijfsdebiet van de (ex)werkgever en niet bedoeld is om werknemer te binden. Verder is een concurrentiebeding vaak in duur beperkt (maximaal 2 jaar) en wordt de reikwijdte bepaald aan de hand van de functie van de werknemer.
Relatiebeding
Een relatiebeding heeft geen wettelijke definitie en in de praktijk wordt dit omschreven als een beding dat een (ex)werknemer verbiedt om contact te hebben met relaties van de vorige werkgever. Aangezien een relatiebeding een werknemer kan beperken in de bevoegdheid om na het einde van de arbeidsovereenkomst in een zekere zin werkzaam te zijn, wordt aangenomen dat een relatiebeding onder de werking valt van het concurrentiebeding.
Geldigheid
Een concurrentie- en relatiebeding is (slechts) geldig indien aan de volgende vereisten is voldaan:
1. Is aangegaan in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd;
2. Het beding schriftelijk is overeengekomen met een meerderjarige werknemer.
De hoofdregel is dus dat een concurrentie- en relatiebeding wordt aangegaan in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Voor de bepaalde tijd arbeidsovereenkomst bestaat een uitzondering waarbij het concurrentie- en relatiebeding deugdelijk schriftelijk gemotiveerd dient te zijn met aanduiding van de zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen.
In de praktijk worden hoge eisen gesteld aan de motivering en indien de motivering ontbreekt dan is het concurrentie- en relatiebeding zelfs nietig. Ook dient de motivering bij het aangaan te zijn opgenomen en kan dit niet achteraf. Uiteindelijk is het aan de rechter om de motivering te toetsen indien de werknemer het niet eens is met het concurrentie- en relatiebeding en de motivering daarvan. Bij de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd geldt de motiveringsplicht niet en is het advies om ook geen motivering op te nemen.
Schriftelijkheidsvereiste
Aan het schriftelijkheidsvereiste is voldaan bij:
Ondertekening door de werknemer van de arbeidsovereenkomst of ander stuk waarin concurrentie- en relatiebeding is opgenomen.
Ondertekening door de werknemer van een brief of ander document met expliciete verwijzing naar het concurrentie- en relatiebeding.
Tip is om het concurrentie- en relatiebeding altijd op te nemen in de arbeidsovereenkomst om discussie achteraf te voorkomen.
Boetebeding
Om ervoor te zorgen dat een ex-werknemer zich aan het concurrentie- en relatiebeding houdt is het raadzaam om overtreding te koppelen aan een boete. Het opeisen van een boete is daarbij ook eenvoudiger dan het (moeten) aantonen van (geleden en nog te lijden) schade. De rechter is daarbij altijd bevoegd om de hoogte van de boete te matigen.
Geen concurrentiebeding?
Indien er geen concurrentiebeding is overeengekomen betekent dit niet dat de ex-werknemer geheel vrij is om de ex-werkgever te beconcurreren. Ook niet nadat de duur van een overeengekomen concurrentiebeding is afgelopen (bijvoorbeeld 2 jaar). Er kan namelijk, afhankelijk van de omstandigheden van het geval, sprake zijn van onrechtmatige concurrentie door de ex-werknemer. Of sprake is van onrechtmatige concurrentie is uiteindelijk aan de rechter om te bepalen.
Resumerend
Met bovenstaande informatie bent u als werkgever (kort) geïnformeerd over het concurrentie- en relatiebeding. Zoals aangegeven is het de bedoeling dat u vooral situaties kunt herkennen en signaleren. Indien u twijfelt of vragen heeft kunt u uiteraard altijd contact met ons opnemen.
Heeft u naar aanleiding van dit artikel een vraag over het concurrentie- en/of relatiebeding of een andere juridische vraag? Neem dan contact op met uw vaste aanspreekjurist bij Keizersgracht Juristen.
mr. K. Peusch
Bel naar: