Wat is een concurrentiebeding eigenlijk?
Een concurrentiebeding is een bepaling in een arbeidsovereenkomst of personeelsreglement dat een werknemer verhindert om op een zekere wijze werkzaam te zijn. Het concurrentiebeding bevat vaak een geografische beperking (straal waarin het verbod geldt), een tijdelijke beperking (de duur waarvoor het verbod geldt) en een functionele beperking (welke functies/werkzaamheden mogen niet uitgeoefend worden).
Wetgeving
Sinds de invoering van het eerste deel van de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) op 1 januari 2015 geldt dat het niet langer toegestaan is een concurrentiebeding op te nemen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.
De ratio hierachter is dat een werknemer in dat geval dubbel nadeel ondervindt. Immers, aan de ene kant werkt een concurrentiebeding belemmerend bij een overstap naar een andere baan, terwijl aan de andere kant bij aanvang vast staat dat de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd in beginsel slechts van beperkte duur is.
Uitzondering op het verbod is de situatie dat de werkgever zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen heeft die het overeenkomen van een concurrentiebeding noodzakelijk maken. Van belang is wel dat deze belangen concreet in het beding beschreven dienen te worden om het beding rechtsgeldig te maken.
Ontbreekt de motivatie, dan is het beding nietig. Dat wil zeggen dat het beding niet rechtsgeldig overeengekomen is en u dus geen nakoming ervan kunt vorderen bij de rechter. Heeft u wel een motivatie opgenomen, dan kan u wel nakoming vorderen. De rechter oordeelt dan of het omschreven belang zodanig zwaarwegend is, dat dit het overeenkomen van het beding noodzaakt. Doorstaat het beding die toets, dan wordt vervolgens bekeken of de werknemer niet onbillijk benadeeld wordt in het geval hij gehouden wordt aan het concurrentiebeding.
Afhankelijk van deze toetsing kunt u een werknemer al dan niet aan zijn verplichtingen uit hoofde van het concurrentiebeding houden.
Jurisprudentie
Inmiddels zijn de nodige uitspraken gewezen over de rechtsgeldigheid van het concurrentiebeding in de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. In veruit de meeste gevallen houdt het beding geen stand omdat óf het beding niet voldoet aan de wettelijke vereisten (ontbreken motivatie) óf het zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelang wordt niet aanwezig geacht.
Recentelijk heeft de kantonrechter te Arnhem evenwel in kort geding bepaald dat de werknemer, een zwembadmonteur met een contract voor bepaalde tijd, gebonden was aan het overeengekomen concurrentiebeding. Het door de werkgever aangevoerde bedrijfsbelang werd voldoende zwaarwegend geacht. Het verweer van de werknemer dat hij bij handhaving van het beding zijn baan zou verliezen én geen recht had op een WW-uitkering kon hem niet baten. De rechter oordeelde dat dit voor zijn rekening dient te komen nu hij – amper drie maanden na de verlenging van zijn tijdelijke arbeidsovereenkomst ( waarin het gewraakte beding was opgenomen) zelf ervoor gekozen had zijn dienstverband op te zeggen om in dienst te treden bij een concurrent zonder enige vorm van overleg met zijn werkgever. Daarbij kwam dat de werknemer niet afdoende aannemelijk had gemaakt dat hij bij handhaving van het beding ernstig nadeel zou ondervinden bij het vinden van een passende werkkring.
Conclusie
Onder de voorwaarde dat u een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang heeft, kunt u toch een concurrentiebeding opnemen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Let daarbij op dat u het belang voldoende concreet benoemt in het beding.
Wellicht ten overvloede merk ik nog op dat het vorenstaande ook van toepassing is op het relatiebeding!
Heeft u vragen over het concurrentie- en/of relatiebeding of heeft u andere arbeidsrechtelijke kwesties die u ons wilt voorleggen, neem dan direct contact op met een van de arbeidsrechtspecialisten van De Keizersgracht Juristen.